Z chwały w chwałę, część 2: spostrzeżenia egzegetyczne

utworzone przez | sie 14, 2025 | Egzegezy, Soteriologia: nauka o zbawieniu

Tekst źródłowy

2 Kor. 3:18 Lecz my wszyscy, którzy z odsłoniętą twarzą patrzymy na chwałę Pana, jakby w zwierciadle, zostajemy przemienieni w ten sam obraz, z chwały w chwałę, za sprawą Ducha Pana.

Co oznacza przemiana z chwały w chwałę?

Jeśli rozważymy podmiot przemiany to osoby już odrodzone, to ci którzy JUŻ patrzą na chwałę Pana (patrzymy na chwałę Pana). Z drugiej strony czas przemiany upewnia nas o ciągłym procesie. Greka używa tu czasownika μεταμορφούμεθα metamorfoumetha czasu teraźniejszego strony czynnej. Czas ten wyraża czynność trwającą stale, wyraża działania jako nieustanne.

Przemiana z chwały w chwałę odnosi się do stałego procesu przemiany obecnego w odrodzonych chrześcijanach tak, aby odrodzony, upodobniony do Chrystusa chrześcijanin przez swoje postępowanie wyrażał i ukazywał światu chwałę samego Mesjasza. Również śmierć Chrystusa uzdalnia chrześcijanina do właściwego oddawania chwały Bogu przez uśmiercenie starego ciała, rozumiemy to utratę władzy przez grzech, a nowy, stworzony na obraz Boży człowiek rozumiejąc jaka jest wola Boża, mógł ofiarować uwielbienie i wdzięczność. Jak zauważa słusznie Katechizm Heideblerski:

Pytanie 43: Co jeszcze zawdzięczamy ofierze i śmierci krzyżowej Jezusa Chrystusa?

.

Dzięki Jego mocy „stary człowiek”, jaki żył w nas, zostaje wraz z Jezusem Chrystusem ukrzyżowany, zabity i pogrzebany, aby nasze ciało ze swymi pożądaniami nie miało już więcej nad nami władzy i abyśmy odtąd samych siebie mogli ofiarowywać Chrystusowi w akcie wdzięczności.  [1]

Biblijna podstawa nauczania Katechizmu jest taka:Usprawiedliwienie uwalnia od mocy grzechu niszcząc dominującą jego moc

Rzym. 6:6-7 6. Wiedząc o tym, że nasz stary człowiek został ukrzyżowany razem z nim, aby ciało grzechu zostało zniszczone,żebyśmy już więcej nie służyli grzechowi. 7. Kto bowiem umarł, został usprawiedliwiony(a przez to uwolniony) odgrzechu.

W chrześcijaninie zamieszkuje Chrystus przez wiarę, to, że żyję już nie ja, lecz Chrystus dowodzi konieczności świętego życia

Gal. 2:20 Z Chrystusem zostałem ukrzyżowany: żyję, ale już nie ja, lecz żyje we mnie Chrystus. A to, że teraz żyję w ciele, żyję w wierze Syna Bożego, który mnie umiłował i wydał za mnie samego siebie.

Jest to nazwane wskrzeszeniem do życia przez wiarę. Ciało umiera wraz z włączeniem człowieka do ciała Chrystusa. Jest to dramatyczna przemiana, choć jeszcze nie w pełni doskonała ale wyraźnie widoczna i zauważalna.

Kol. 2:12 Pogrzebani z nim w chrzcie, w którym też razem z nim zostaliście wskrzeszeni przez wiarę, która jest działaniem Boga, który go wskrzesił z martwych.

Stąd wezwanie oparte o miłosierdzie Boże: ci którzy są jego podmiotami powinni rozeznawać jak postępować opierając się o spisane Słowo

Rzym. 12:1 Proszę więc was, bracia, przez miłosierdzie Boże, abyście składali wasze ciała jako ofiarę żywą, świętą, przyjemną Bogu, to jest wasza rozumna służba.

Rozwińmy te argumenty

Zaślepienie umysłu

14. Lecz ich umysły zostały zaślepione; aż do dziś bowiem przy czytaniu Starego Testamentu ta sama zasłona pozostaje nieodsłonięta, gdyż jest usuwana w Chrystusie.

Zaślepienie umysłu określone w wersecie 14 rozważanego przez nas tekstu wskazuje na niezdolność naturalnego, nieodrodzonego człowieka do zrozumienia duchowego znaczenia Słowa Bożego, w szczególności zaś znaczenia Prawa objawionego w Starym Testamencie.

Zaślepienie posiada kilka istotnych aspektów:

1) Wynika z utraty Bożego obrazu a przez to zdolności duchowego rozeznania

1 Kor. 2:14 Lecz cielesny człowiek nie akceptuje tych rzeczy, które są Ducha Bożego. Są bowiem dla niego głupstwem i nie może ich poznać, ponieważ rozsądza się je duchowo.
.
Jan 8:43 Dlaczego nie pojmujecie tego, co mówię? Dlatego że nie możecie słuchać mojego słowa.
.
Jan 14:17 Ducha prawdy, którego świat nie może przyjąć, bo go nie widzi ani go nie zna. …
.
Mat. 13:15 Utyło bowiem serce tego ludu, stępiały ich uszy i zamknęli swe oczy, żeby przypadkiem oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli, a sercem nie zrozumieli i nie nawrócili się, i żebym ich nie uzdrowił.

2) Zaślepienie jest tragiczną konsekwencją upadku w grzech

1 Mojż. 2:17 Ale z drzewa poznania dobra i zła jeść nie będziesz, bo tego dnia, kiedy zjesz z niego, na pewno umrzesz.
.
Rzym. 5:12 Dlatego, tak jak przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech – śmierć, tak też na wszystkich ludzi przeszła śmierć, ponieważ wszyscy zgrzeszyli.
.
Rzym. 6:23 Zapłatą bowiem za grzech jest śmierć, ale darem łaski Boga jest życie wieczne w Jezusie Chrystusie, naszym Panu.

3) Zaślepienie to Boży sąd nad grzesznikami, którzy nawet nie są świadomi swojej ślepoty (jak zielonoświątkowcy, arminianie, rzymscy katolicy, łże-kalwiniści i inni)

Jan 12:40 Zaślepił ich oczy i zatwardził ich serce, aby oczami nie widzieli i sercem nie zrozumieli, aby się nie nawrócili, żebym ich nie uzdrowił.
.
Rzym. 11:8 (Jak jest napisane: Bóg dał im ducha twardego snu, oczy, aby nie widzieli, i uszy, aby nie słyszeli) aż do dziś.
.
Mat. 11:25 W tym czasie Jezus powiedział: Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te sprawy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je niemowlętom.

4) Skutkujący całkowitą niezdolnością akceptacji Bożej prawdy

Rzym. 3:11-12 11. Nie ma rozumnego i nie ma nikogo, kto by szukał Boga. 12. Wszyscy zboczyli z drogi, razem stali się nieużyteczni, nie ma nikogo, kto by czynił dobro, nie ma ani jednego.
.
Rzym. 3:17 A drogi pokoju nie poznali.

Oto śmiertelna strzała szatana tkwiąca w każdym człowieku, grzech prowadzący na zatracenie jest konsekwencją zaślepienia. Naturalny, nieodrodzony człowiek może tylko grzeszyć. Nie może czynić dobra. Nie może zasłużyć na zbawienie. Nie może szukać Boga.

Jest całkowicie winny i bezradny!
.

Posługiwanie śmierci

7. Lecz jeśli posługiwanie śmierci, wyryte literami na kamieniach, było pełne chwały, tak że synowie Izraela nie mogli wpatrywać się w oblicze Mojżesza z powodu chwały jego oblicza, która miała przeminąć;

Prawo, konkretnie dziesięć Bożych przykazań (nazwane posługiwaniem śmierci, wyrytym literami na kamieniach, werset 7) posiadało swoją przemijającą chwałę (co przemija, było pełne chwały, werset 11) spełniało dwie funkcje:

1) Ukazywało doskonałą chwałę Boga przez ustanowienie najwyższego, moralnego i religijnego standardu.
.
2) Obnażało ludzką niezdolność do postępowania według powyższego, dowodząc całkowitej deprawacji upadłej natury

Nazwanie Bożego Prawa posługiwaniem śmierci było zatem istotne i zasadne, poparte przez dramatyczny, nieskończony kontrast: świętości Boga i grzeszności człowieka. To z kolei prowadziło do Bożego miłosierdzia, ponieważ tylko Bóg w zaistniałych okolicznościach może stanowić o zmianie.
.

Boża chwała

Z jednej strony Prawo ukazywało chwałę Boga odnosząc się do

  • Jego bezgranicznej świętości (Nikt nie jest tak święty jak PAN, 1 Sam. 2:2),
    .
  • Jego niezgłębionego dobra (Nikt nie jest dobry, tylko jeden – Bóg, por. Mat. 19:17)
    .
  • Jego doskonałej sprawiedliwości (Jeden jest prawodawca i sędzia, który ma moc zbawić i zatracić., por. Jakuba 4:12).

Ten standard Bożej świętości, dobra i sprawiedliwości z oczywistych względów jest dla grzesznika nieosiągalny i prowadzi go do rozpaczy, ponieważ Bóg akceptuje w swojej obecności jedynie osoby zadowalające kryteria.
.

Ludzka niezdolność

Z tego powodu właśnie Prawo stawiając każdą osobę zrodzoną z niewiasty, czyli każdego grzesznika, w obowiązku doświadczenia swojego postępowania zgodnie z tym doskonałym, świętym i dobrym standardem skazywało grzesznika na potępienie. Absolutnie nikt nie mógł spełnić Bożego wymogu.

Nikt nie mógł do niego się zbliżyć. Pełne Bożej chwały Prawo ukazywało człowieka takim, jakim on rzeczywiście był – beznajdziejnie pogrążonego w grzechu, niezdolnego do poprawy, a zatem jako całkowicie, totalnie i absolutnie zdeprawowanego i bez szansy na odkupienie swoimi wysiłkami.

Podsumowuje to List do Rzymian ukazując zarówno niezdolność do samozbawienia przez zachowywanie Prawa jak i nieprzydatność ludzkiej woli w poszukiwaniu Boga. Człowiek nie może ani zasłużyć na zbawienie, ani poszukiwać Zbawiciela.

Rzym. 3:20 Dlatego z uczynków prawa nie będzie usprawiedliwione żadne ciało w jego oczach, gdyż przez prawo jest poznanie grzechu.
.
Rzym. 9:16 A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega,…

I gdyby 16 werset kończyłby się w tym miejscu całej ludzkości pozostawałoby jedynie rozpaczliwe oczekiwanie Sądu Ostatecznego i wiecznego piekła. Jednakże werset ten dodaje

… ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

Otóż cała nadzieja człowieka może być tylko w Bogu, a precyzując to jeszcze bardziej: tylko w Chrystusie, wcielonym Bogu..

Miłosierdzie

Miłosierdzie Boże rozpoczyna się od Prawa. Jak to możliwe? Prawo w swojej świętości i doskonałości zawsze wskazywało na dobro Boga. Ponieważ Bóg jest dobry oraz ponieważ człowiek jest zarówno grzeszny, oddzielony od Boga, społeczności z Nim, zrozumienia duchowej prawdy. Ponieważ każdy człowiek jest grzesznikiem, jest niezdolny do zadośćuczynienia Bogu. Dobroć Boża implikowała i nadal implikuje konieczność Bożego miłosierdzia.

Tertulian z Kartaginy, wczesnochrześcijański, afrykański ojciec kościoła, zauważył związek między Prawem a Chrystusem. Pisze on o Prawie jako typie Chrystusa:

W ten sposób przedstawiając chwałę, która oświetliła osobę Mojżesza od jego spotkania z Bogiem, i zasłonę, która zakryła ją przed słabością ludu, i przez nałożenie na to objawienia i chwały Ducha w osoba Chrystusa – „jakby”, jak to ujął, „przez Ducha Pańskiego” [2 Kor. 3:18] – świadczy, że cały system Mojżeszowy był figurą Chrystusa, o którym Żydzi wprawdzie nie wiedzieli, ale który jest znany nam, chrześcijanom. [2]

Prawo zatem wskazuje na coś lepszego i bardziej chwalebnego niż ono samo. Wskazuje na potrzebę Chrystusa
.

Posługiwanie Ducha

8. To o ileż bardziej pełne chwały nie miałoby być posługiwanie Ducha?

Duch Święty ręką Pawła pyta retorycznie każdego człowieka: o ileż bardziej pełne chwały nie miałoby być posługiwanie Ducha? (werset 8) I zaraz degraduje niemalże chwałę Prawa Bożego. Niemalże, ponieważ jest to czynione relatywnie, w porównaniu z Ewangelią Chrystusa:

To bowiem, co miało chwałę (Prawo wyryte na tablicach), nie miało chwały w porównaniu z tą przewyższającą chwałą. (werset 10). 

Przekleństwo Prawa przemija obalone przez posługiwanie Ducha, przez Ewangelię. Chwała Ewangelii jest wyższa od Prawa oraz trwała:

Jeśli zaś to, co przemija, było pełne chwały, tym bardziej pełne chwały jest to, co trwa. (werset 11).

To, co trwa jest dobrą wiadomością o Chrystusie, który uwalnia z przekleństwa Prawa:

Pan zaś jest tym Duchem, a gdzie jest Duch Pana, tam i wolność (werset 17).

Posługiwanie Ducha prowadzi do uznania Ewangelii za prawdę, do akceptacji prawdy o zasługującym życiu i śmierci Chrystusa. To wiara rozumiana jako instrument przywłaszczający chrześcijaninowi wszystkie zasługi Chrystusa. Stwierdzenie to jasno podsumowuje Konfesja Belgijska w rozdziale zatytułowanym „Usprawiedliwienie przez wiarę w Jezusa Chrystusa”:

Wierzymy, że Duch Święty roznieca w naszych sercach czystą wiarę, abyśmy mogli posiąść prawdziwą znajomość tej wielkiej tajemnicy. Wiara ta chwyta się mocno Chrystusa z wszystkimi Jego zasługami, czyli przywłaszcza Go i nie szuka niczego poza Nim…
.
Jednakże, by wyrazić to jaśniej, nie twierdzimy, że wiara sama z siebie nas usprawiedliwia, gdyż to tylko narzędzie, z pomocą którego możemy uchwycić się Chrystusa – naszego usprawiedliwienia. Jezus Chrystus poczytujący na naszą korzyść wszystkie swoje zasługi i wszystkie swoje święte dzieła, jakich dokonał dla nas i zamiast nas, jest naszą sprawiedliwością [3]

Zmiana

14. Lecz ich umysły zostały zaślepione; aż do dziś bowiem przy czytaniu Starego Testamentu ta sama zasłona pozostaje nieodsłonięta, gdyż jest usuwana w Chrystusie.

15. I aż do dziś, gdy Mojżesz jest czytany, zasłona leży na ich sercu.

16. Gdy jednak nawrócą się do Pana, zasłona zostaje zdjęta.

Nawrócenie się do Pana oznacza porzucenie chwały Prawa z jego nierealnymi wymaganiami, to bardzo gwałtowny proces. Odrodzony grzesznik, w szczególności pochodzenia Żydowskiego, opierający się na Prawie, rozumiał nagle, że Prawo nie mogło dać mu nadziei. W jednym momencie wcześniej nic nierozumiejący umysł zostaje oświecony prawdą Ewangelii a zasłona niezrozumienia usunięta!

Wyznawca żyjący w ekonomii Starego Przymierza, w szczególności wyznawca nieodrodzony, ciągle cieleśnie interpretujący Prawo, mający w nim nadzieję, pokładający ufność w swoich zasługach po odrodzeniu nagle rozumie.

  • Rozumie, że Chrystus jest jego jedyną nadzieją zbawienia.
    .
  • Wierzy w niego, przyjmuje wszystkie Jego zasługi przez wiarę.
    .
  • Zostaje usprawiedliwiony w swoim umyśle, uwolniony od niemożliwego do udźwignięcia ciężaru nałożonego przez Bożą świętość i egzekwowanego przez Bożą sprawiedliwość.

Teraz widzi Bożą dobroć.
.

Być jak Mistrz

Odrodzony wyznawca widzi Bożą dobroć w Chrystusie, swoim Mistrzu! Stąd przemiana z chwały w chwałę jest niczym innym jak wynikającym z miłości upodobnieniem chrześcijanina do Chrystusa.

  • W myślach (Ale my mamy umysł Chrystusa, 1 Kor. 2:16)
    .
  • W postępowaniu (Kto mówi, że w nim trwa, powinien sam postępować tak, jak on postępował, 1 Jana 2:6)

Jak trafnie zauważa Katechizm Heidelberski, dobre postępowanie chrześcijanina jest wynikającym z odnowienia i działania Ducha Świętego aktem wdzięczności dla Chrystusa za Jego niewypowiedziany dar zbawienia:

Pytanie 86: Dlaczego musimy spełniać jeszcze dobre uczynki, skoro już zostaliśmy wyzwoleni z niedoli, i to bez żadnej własnej zasługi, tylko przez łaskę Jezusa Chrystusa?
.
Jezus Chrystus, odkupiwszy nas swoją krwią, odnawia nas przez Ducha Świętego na swoje podobieństwo. Dlatego całym naszym postępowaniem okazujemy Bogu wdzięczność za Jego dobrodziejstwa i oddajemy Mu chwałę. Ponadto upewniamy się w wierze widząc owoce, jakie ona przynosi, a także chwalebnym przykładem pozyskujemy innych ludzi (bliźnich) dla Chrystusa. Rzym.12:1; 1 Piotra 2:9; 1 Kor. 6:20; 2 Piotra 1:10; Mat. 7:17; Mat. 5:16; 1 Piotra 2:12 [4]

Wnioski

Przejście z chwały w chwałę oznacza zatem po pierwsze gwałtowne porzucenie przemijającej chwały Prawa na rzecz trwającej chwały Ewangelii Chrystusa (zmiana myślenie w obszarze usprawiedliwienia) oraz trwająca, wynikającą z dobra Bożego, atrybutu będącego podstawą Jego miłosierdzia wobec nas, wybranych do zbawienia grzeszników, ciągłą zmianą wewnętrznego umysłu:

  • coraz lepszego zrozumienia doktryny zbawienia, Chrystusa, Jego zasług (usprawiedliwienie) i
  • konsekwentnie zmianą postępowania jako wyraz wdzięczności i miłości do Boga (uświęcenie).

W obu przypadkach zmiana nie wynika z ludzkich zabiegów i woli, ale jest suwerennym, monergistycznym dziełem Boga (za sprawą Ducha Pana, werset 18)

zostajemy przemienieni (μεταμορφούμεθα metamorfometha) w ten sam obraz, z chwały w chwałę, za sprawą Ducha Pana.

Greckie słowo μεταμορφούμεθα metamorfometha to czasownik czasu teraźniejszego trybu oznajmującego strony medialnej niebezpośredniej [5]. Dlatego lepszym tłumaczeniem tej frazy będzie

przemieniamy się w ten sam obraz, z chwały w chwałę, za sprawą Ducha Pana.

Odnotujmy teraz ważne z egzegetycznego punktu widzenia aspekty powyższego zdania

  • To, że przemiana z chwały w chwałę dotyczy odrodzonych chrześcijan, czyli nas, dowodzi subiektywności tego aktu (przemieniamy się)
    .
  • To, że przemiana z chwały w chwałę dotyczy Bożego obrazu w człowieku upewnia nas co do istoty przemiany, którą jest zrozumienie doktryny usprawiedliwienia i postępujące uświęcenie umysłu (w ten sam obraz)
    .
  • To, że przemiana z chwały w chwałę dokonywana jest przez Ducha Świętego dowodzi, że to On właśnie jest jedynym aktywnym agentem tej przemiany, podczas gdy my jesteśmy tego beneficjentami (za sprawą Ducha Pana)

Oto utracony w Adamie i odzyskany w Chrystusie Boży obraz: przypisana sprawiedliwość i uświęcenie nowej natury.

Na koniec przeczytajmy z Konfesji Westminsterskiej rozdział traktujący o uświęceniu i dobrych uczynkach potwierdzając zgodność naszej interpretacji Słowa Bożego z Reformacją [6]

I. Ci, którzy są jedno z Chrystusem, będąc rzeczywiście powołani i odrodzeni, otrzymują od Boga nowe serce i nowego ducha. Przez Słowo i Ducha mieszkającego w nich dokonuje się dalsze dzieło osobistego uświęcenia. Wszystkie te błogosławieństwa przypadają im z powodu zasług, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Panowanie grzechu nad nimi skończyło się, a wynikające z niego złe pragnienia są ciągle osłabiane i uśmiercane; natomiast zbawienne łaski są w nich ciągle ożywiane i wzmacniane. W ten sposób rozwija się w praktyce prawdziwa świętość, bez której nikt nie ujrzy Pana.
.
II. Uświęcenie to wypełnia całego człowieka, lecz w tym życiu nie czyni go doskonałym. Pozostałości zepsucia grzechu nieustannie zanieczyszczają wszystkie części człowieka i powodują w jego wnętrzu nieustanną walkę, nie mogąc doprowadzić do pojednania; ciało walczy przeciwko Duchowi, a Duch przeciwko ciału.
.
III. W walce ciała przeciwko Duchowi, pozostałości zepsucia grzechu mogą przeważyć od czasu do czasu, jednak nieustanne posilenie płynące od uświęcającego Ducha Chrystusowego umożliwia człowiekowi, jako nowemu stworzeniu, zwycięstwo. W ten sposób święci wzrastają w łasce, dojrzewając do pełni świętości w bojaźni Bożej

Biblijna podstawa

Ezech. 36:25-27 25. I pokropię was czystą wodą, i będziecie czyści. Oczyszczę was ze wszystkich waszych nieczystości i ze wszystkich waszych bożków. 26. I dam wam nowe serce, i włożę nowego ducha do waszego wnętrza. Wyjmę serce kamienne z waszego ciała, a dam wam serce mięsiste. 27. Włożę mego Ducha do waszego wnętrza i sprawię, że będziecie chodzić według moich ustawi będziecie przestrzegać moich sądów, i wykonywać je.
.
Rzym. 6:14 Grzech bowiem niebędzie nad wami panował, bo nie jesteście pod prawem, lecz pod łaską.
.
Gal. 5:17 Ciało bowiem pożąda na przekór Duchowi, a Duch na przekór ciału; są one sobie przeciwne, tak że nie możecie czynić tego, co chcecie
.
Rzym. 7:21-24 21. Odkrywam więc w sobie to prawo, że gdy chcę czynić dobro, trzyma się mnie zło. 22. Mam bowiem upodobanie w prawie Bożym według wewnętrznego człowieka. 23. Lecz widzę inne prawo w moich członkach, walczące z prawem mego umysłu, które bierze mnie w niewolę prawa grzechu, które jest w moich członkach. 24. Nędzny ja człowiek! Któż mnie wybawi z tego ciała śmierci?

 Solus Christus umiłowani

Kazanie wygłoszone dnia 17.08.2025

Przypisy

[1] Katechizm Heidelberski Pyt. i Odp. 43
[2] Tertulian z Kartaginy, Przeciw Marcjonowi, 5 rozważania 2 Listu do Koryntian
[3] Konfesja Belgijska 22, Usprawiedliwienie przez wiarę w Chrystusa
[4] Katechizm Heidelberski, Pyt. i Odp. 86
[5] Daniel B. Wallace, Greek Gramar Beyond the Basics, s. 421
[6] Konfesja Westminsterska 13.1-3

2 Kor. 3:1-18

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email