Znaczenie Synodu w Dort dla współczesności

utworzone przez | lis 13, 2025 | Historia chrześcijaństwa, Teologia reformowana

Święty Synod

Izaj. 28:12 A gdy im powiedział: To jest odpoczynek, dajcie odpocząć spracowanemu; to jest wytchnienie. Ale oni nie chcieli słuchać.

Opowiada się historię delegata na Synod w Dort, który zawsze, gdy wspominano o tym synodzie, uchylał kapelusza i wykrzykiwał: „O, najświętszy Synodzie!”. Nie jest to dominująca postawa wobec Synodu w Dort, we współczesnych kościołach Reformowanych. Ale powinna taka być.

Taka jest nasza postawa.

W obronie Ewangelii suwerennej łaski

Synod w Dort (1618-1619) bronił bowiem Ewangelii zbawienia wyłącznie z łaski (suwerennej) w chwili, gdy Ewangelia była atakowana przez najsubtelniejszą formę kłamstwa, jakie kiedykolwiek ją atakowało. Kłamstwem tym była nauka, że zbawienie grzesznika zależy od jego własnej woli.

Rzym. 9:14-16 14. Cóż więc powiemy? Czy Bóg jest niesprawiedliwy? Nie daj Boże! 15. Mówi bowiem do Mojżesza: Zmiłuję się, nad kim się zmiłuję, a zlituję się, nad kim się zlituję. 16. A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

Jednak ta fałszywa ewangelia została zmuszona do przyjęcia zwodniczej formy.

2 Kor. 11:13 Tacy bowiem są fałszywymi apostołami, podstępnymi pracownikami, którzy przybierają postać apostołów Chrystusa.

Reformacja, która rozpoczęła się około 100 lat wcześniej, wyraźnie obnażyła doktrynę wolnej woli jako chore serce herezji rzymskokatolickiej. Ponadto, Konfesja Belgijska w artykule XIV wyraźnie odrzuca wszystko, co jest nauczane w sposób sprzeczny z doktryną całkowitej deprawacji, czyli wolną wolę człowieka. A fałszywi ewangeliści byli związani w sumieniu Wyznaniem Belgijskim:

Dlatego odrzucamy wszelką naukę, która się z tym nie zgadza, a zakłada wolną wolę człowieka, ponieważ człowiek jest niewolnikiem grzechu i nie może niczego przyjąć, o ile nie zostało mu to dane z nieba (Izaj. 26:12; Psalm 94:11; Jan 8:34; Rzym. 6:17; 7:5, 17) [1]

Dlatego też Arminianie przedstawili swoją herezję w formie nauki, że jedynie łaska Boża może uzdolnić wolę grzesznika do wiary. Łaska ta jest jednak powszechna, przynajmniej dla wszystkich, którzy słuchają głoszonej Ewangelii. Co więcej, chociaż daje ona zdolność wiary w Chrystusa, nie powoduje ona nieomylnie tej wiary. Łasce, nauczali Arminianie, można się oprzeć. „Łaska, łaska” – wołali, zwodząc nierozsądnych. Lecz ich łaska była powszechna i nieskuteczna. Nie zbawiała. Umożliwiała jedynie grzesznikowi zbawienie samego siebie – z własnej woli. Pomimo wszystkich ich rozmów o łasce, zbawienie ostatecznie nadal pochodziło „od tego, kto chce”, by użyć słów, którymi List do Rzymian 9:16 odrzuca to skażenie ewangelii.

Rzym. 9:16 Awięc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

Podstawą subtelnego kłamstwa obnażonego i potępionego w Dort były bliźniacze pojęcia łaski powszechnej i łaski, której można się oprzeć.
.

Skała Dort

Obrona Ewangelii przez Dort – jedynej, prawdziwej Ewangelii – z konieczności przybrała formę wyznania, że łaska jest szczególna i skuteczna, czyli nieodparta. Podobnie jak sam Jezus, którego zbawczą łaską i mocą jest ta łaska, łaska zbawia Jego lud od jego grzechów

Mat. 1:21 I urodzi syna, któremu nadasz imię Jezus. On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów.

1 Piotra 1:2-3 2. Wybranych według uprzedniej wiedzy Boga Ojca, przez uświęcenie Ducha dla posłuszeństwa i pokropienia krwią Jezusa Chrystusa. Łaska i pokój niech się wam pomnożą. 3. Błogosławiony niech będzie Bóg i Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa, który według swego wielkiego miłosierdzia zrodził nas na nowo do żywej nadziei przez wskrzeszenie Jezusa Chrystusa z martwych;

Nie jest tak, że łaska zaledwie umożliwia wszystkim zbawienie samych siebie, jeśli zechcą. Źródłem i fundamentem, dla Dort, szczególnej, skutecznej łaski, czyli prawdziwej łaski, łaski Bożej, jest wieczne przeznaczenie (Dan. 4:35; Izaj. 14:27; 43:13; Hiob 9:10-12; Izaj. 46:10; 48:3; Kazn. 3:14; Psalm 33:11; Dzieje 15:18)

Na skale Boga, który ją ustanowił, i tylko na tej skale, subtelne, śmiercionośne kłamstwo arminiańskiego samozbawienia roztrzaskało się w pył. O zbawieniu decyduje nie wola człowieka, lecz wola Boga.

Dzieje 15:18 Znane są Bogu od wieków wszystkie jego dzieła.

Jan 15:16 Nie wy mnie wybraliście, ale ja was wybrałem i przeznaczyłem, abyście wyszli i wydali owoc, i aby wasz owoc trwał, i aby Ojciec dał wam to, o cokolwiek poprosicie go w moje imię.

Efez. 1:3-5 3. Błogosławiony niech będzie Bóg i Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa, który pobłogosławił nas wszelkim duchowym błogosławieństwem w miejscach niebiańskich w Chrystusie. 4. Tak jak nas wybrał w nim przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nienaganni przed jego obliczem w miłości. 5. Przeznaczył nas dla siebie, ku usynowieniu przez Jezusa Chrystusa, według upodobania swojej woli;

Rzym. 9:11 Gdy dzieci jeszcze się nie urodziły i nie zrobiły nic dobrego ani złego, aby zgodnie z wybraniem trwało postanowienie Boga, nie z uczynków, ale z tego, który powołuje;

Rozwinięcie doktryny

Dan. 12:4 Ale ty Danielu zamknij te słowa i zapieczętuj tę księgę aż do czasu ostatecznego. Wielu będzie przebiegać, a pomnoży się wiedza.

Przedstawiając prawdę o łaskawym zbawieniu w opozycji do subtelnego błędu Arminian, Synod w Dort nie tylko podtrzymał nauki Reformacji, ale także je rozwinął. Kanony traktujące o predestynacji, deprawacji, nawróceniu i zachowaniu są pełne i systematyczne, czego nie było w żadnym wcześniejszym ujęciu. Jednoznaczne oświadczenie, że Jezus Chrystus umarł wyłącznie za wybrany Kościół, stanowiło prawdziwy postęp.

Dzieje 20:28 Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym was Duch Święty ustanowił biskupami, abyście paśli kościół Boga, który on nabył własną krwią.

Przed Dort ograniczone odkupienie było często bardziej sugerowane niż wyrażane przez teologów. Nawet wcześniejsze Wyznania wiary Reformowanej nie precyzowały prawdy o zakresie odkupienia słowami, które zamykały usta heretykom w kościołach.

Synod w Dort wyznał Ewangelię zbawienia wyłącznie przez szczególną, suwerenną łaskę i uczynił to w pełni, jasno i systematycznie. Jednocześnie wyraźnie potępił najsubtelniejszą formę fałszywej ewangelii zbawienia przez samego człowieka.

Dokument, w którym to uczyniono, jest Wyznaniem Wiary Kościołów Reformowanych. Ma ono swoją pozycję. Ma autorytet. Jest wiążący dla kościołów i wiernych Reformowanych. Decyduje o tym, co jest prawdziwie Reformowane. Ze względu na obecność i udział delegatów zagranicznych, Dort miał charakter ekumeniczny. Christelijke Encyclopaedia voor het Nederlandsche Volk ma rację, gdy pisze:

„W pewnym sensie w Dort odbył się reformowany sobór ekumeniczny” [2]

Oznacza to, że Dort ma autorytet w odniesieniu do wiary Reformowanej na całym świecie. W tym tkwi znaczenie Synodu w Dort dla dzisiejszych czasów.
.

Ratunek dla Kościoła

Mat. 23:34 Dlatego ja posyłam do was proroków, mędrców i uczonych w Piśmie. …

Dort zachował Reformację. Została ona cudownie wykorzystana przez Boga Ducha Świętego, aby przekazać przyszłym pokoleniom, w tym nam, Ewangelię łaski. Dał nam świadectwo Ewangelii łaski w pełni rozwiniętej formie, jasno ukazując, na czym dokładnie polega dobra nowina o łasce w Biblii:

  • podwójne przeznaczenie;
    .
  • szczególne, ograniczone odkupienie;
    .
  • całkowita, a nie częściowa deprawacja;
    .
  • łaska, która jest szczegółna – tylko dla i w wybranych;
    .
  • i zachowanie wybranych, odrodzonych świętych.

Samo stwierdzenie: „Zbawienie jest z łaski” nic by nie dało. Stronnictwo arminiańskie z radością to powtarzało, pracując nad sprowadzeniem Kościołów Reformowanych w Holandii z powrotem do Rzymu.
.

Doktryna potępienia

Przysłów 16:4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.

Dort odważył się ustanowić przesłanie Ewangelii, wyznając potępienie – Boże przeznaczenie niektórych konkretnych ludzi na wieczne potępienie jako jeden dekret z wiecznym wyborem. Wyznał potępienie w obliczu celowej, przebiegłej polityki heretyków, którzy dążyli do zniszczenia Ewangelii łaski, koncentrując swój atak na doktrynie potępienia. Znali i odwoływali się do naturalnej ludzkiej awersji do potępienia.

Dort nigdy się nie wahał. Zaprzeczanie potępieniu lub milczenie na jego temat oznacza koniec biblijnego wybrania. A biblijne wybranie jest fundamentem i źródłem przesłania łaski. Dort śmiało wyznawał potępienie i domagał się, aby było ono głoszone, choć zawsze w powiązaniu z wybraniem, i mądrze.

Judy 1:4 Wkradli się bowiem pewni ludzie, od dawna przeznaczeni na to potępienie, bezbożni, którzy łaskę naszego Boga zamieniają na rozpustę i wypierają się jedynego Pana Boga i naszego Pana Jezusa Chrystusa.

Niemożność utrzymania wybrania bez potępienia jest dziś oczywista. Ci w kościołach Reformowanych, którzy domagają się wybrania bez potępienia, głoszą albo wybranie powszechne, albo wybranie doczesne. Oba te zjawiska są śmiercią Ewangelii łaski.
.

Doktryna Ewangelii

Synod w Dort zidentyfikował doktryny atakowane przez Arminian jako Ewangelię. Ujawnił kłamstwo o zbawieniu z woli człowieka jako fałszywą ewangelię potępioną przez Pawła w Liście do Rzymian 9:16 i w Liście do Galatów.

Rzym. 9:16 A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

„Kalwinizm” nie jest jedynie udoskonaleniem Ewangelii, która zasadniczo łączy Rzym, Arminian i Reformatów. Arminiańska „wolna wola” nie jest ani drobnym, ani nawet poważnym defektem w przesłaniu, które pozatym jest Ewangelią. Doktryny Kanonów są Ewangelią, przez którą Duch Święty zmartwychwstałego Chrystusa zbawia wybranych grzeszników. Są mocą Bożą ku zbawieniu dla każdego wierzącego.

Rzym. 1:16 Nie wstydzę się bowiem ewangelii Chrystusa, ponieważ jest ona mocą Boga ku zbawieniu dla każdego, kto uwierzy, najpierw Żyda, potem i Greka.

System doktryn kontrolowany przez wolną wolę to inna ewangelia, która nie jest ewangelią. Głosiciele tej ewangelii są przeklęci przez apostoła w Liście do Galacjan 1:6-9 Ci, którzy wierzą i praktykują tę fałszywą ewangelię, giną.

Gdyby ojcowie Kościoła w Dort nie mieli tego przekonania, nigdy nie walczyliby o wiarę. Rezultatem byłaby apostazja kościołów holenderskich. Jeśli nie mamy tego przekonania, nie będziemy dziś walczyć o wiarę, tak jak my, kaznodzieje Reformowani, jesteśmy do tego zobowiązani, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie, poprzez naszą akceptację Kanonów. Wtedy Bóg odbierze nam wiarę w swoim sprawiedliwym sądzie.
.

Niezdobyta twierdza

2 Sam. 22:31 Droga Boga jest doskonała, słowo PANA w ogniu wypróbowane. Tarczą jest dla wszystkich, którzy mu ufają.

Dzięki pełnemu, jasnemu wyłożeniu Ewangelii, któremu towarzyszyło pełne ujawnienie i donośne potępienie przeciwstawnych błędów, Dort postawił kościoły Reformowane w pozycji pozwalającej im przeciwstawić się atakom, otwartym i podstępnym, fałszywej ewangelii zbawienia przez ludzką wartość, uczynki i wolę. Kościoły mogą odeprzeć naciski i pokusy ze strony Rzymu oraz arminiańskich, „wolnowolnych”, tak zwanych kościołów ewangelickich.

Kościoły Reformowane mogą wykryć i wykorzenić śmiertelne błędy zagrażające łasce, które pojawiają się w samych Kościołach Reformowanych w dzisiejszych czasach. Są to w szczególności trzy błędy.

Pierwszy to uniwersalizm: Bóg kocha, wybiera, odkupuje i, w jakiś sposób, ostatecznie zbawia każdego człowieka.

Drugi to doktryna, że Bóg jest łaskawy dla każdego, kto słyszy ewangelię. Jest to popularna teoria „dobrointencyjnej oferty ewangelii”.

Trzecią nauką jest ta, że łaska Boża w Chrystusie skierowana jest przez chrzest do wszystkich dzieci wierzących rodziców, tak że Bóg pragnie ich zbawienia, a nawet umożliwia je, jeśli tylko spełnią warunek wiary.

  • Wszystkie te doktryny negują prawdę, że Bóg wybiera jednych w miłości, a innych potępia w nienawiści.
    .
  • Wszystkie trzy doktryny negują – w sposób oczywisty, wyraźny i niezaprzeczalny – że łaska Boża w Jezusie Chrystusie, łaska Ewangelii, jest szczególna i nieodparta.
    .
  • Wszystkie trzy doktryny sprzeciwiają się Dortowi, a Dort potępia wszystkie te trzy doktryny.

Logiczny Dort

1 Tym. 6:20 Tymoteuszu, strzeż tego, co ci powierzono, unikaj pospolitej, czczej gadaniny i sprzecznych twierdzeń rzekomej wiedzy;

Ważne jest, że Dort przedstawił prawdę Ewangelii jako logiczną. Wszyscy, którzy czytają Kanony, muszą to uznać, choć wielu krytykuje Dort za to. Taki jest sens krytyki Dort jako „scholastyki”. Dort wykazał swoje przekonanie o logice prawdy biblijnej w swoim wyznaniu potępienia. Na konferencji z Arminianami w Hadze w 1611 roku ortodoksyjna partia Reformowana publicznie oświadczyła:

„rzeczywiście, gdy stwierdzają odwieczny wyrok dotyczący wyboru poszczególnych osób, jednocześnie stwierdzają odwieczny wyrok dotyczący potępienia lub odrzucenia pewnych osób; ponieważ nie może być tak, że nastąpi wybór, ale co więcej, musi nastąpić jednocześnie pewne potępienie lub pominięcie„ [3]

Jednym z potężnych narzędzi niszczących twierdzę Dort w naszych czasach jest upieranie się, że Ewangelia jest nielogiczna, paradoksalna (czyli sprzeczna) i irracjonalna. W tym przypadku ludzie Reformowani mogą wierzyć,

  • że Bóg kocha tylko niektórych, ale też kocha wszystkich
    .
  • że Chrystus umarł tylko za wybranych ale i za wszystkich
    ;
  • że łaska jest nieodparta i nie można się jej oprzeć ale i że zbawienie jest w 100% z łaski i w 100% z woli człowieka.

Nawet prostak dostrzeże, że rezultatem jest nauka, że zbawienie jest z woli człowieka, a wręcz w 100% z woli człowieka. Co więcej, skutkiem takiego postrzegania prawdy jest to, że nie możemy niczego wiedzieć. Chrześcijaństwo to absurd. Nie ma ani pewności, ani pocieszenia. Na ten nonsens Dort odpowiedział „nie”, tak jak wszystkie wyznania wiary ekumeniczne i Reformacyjne mówiły – i mówią! – „nie”. Boże „tak” to „tak”, a nie „tak” i „nie”. Jego „nie” to „nie”, a nie „nie” i „tak”. Tak samo jest z „tak” i „nie” prawdziwego Kościoła.

Mat. 5:37 Ale wasza mowa niech będzie: Tak – tak, nie – nie. A co jest ponadto, pochodzi od złego.

Tak więc, poprzez Dort, Duch Święty Jezusa Chrystusa prowadzi nas do poznania, głoszenia i wiary w prawdę, która jako jedyna pociesza grzeszników i wychwala Boga Trójjedynego.

Czasami żałuję, że nie nosimy już kapeluszy. Nie możemy ich już zdejmować, gdy wspomina się Dort, i mówić z serca: „O, najświętszy Synodzie!”.

Na podstawie, źródło

Przypisy

[1] Konfesja Belgijska 14
[2] Christelijke Encyclopaedia voor het Nederlandsche Volk t. 1, s. 634-636
[3] C ytowane w: Thomas Scott, Synod of Dort, Philadelphia, 1856, s. 117

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email