Kolosy: końcowe pozdrowienia, napomnienia i błogosławieństwa, część 1

utworzone przez | gru 9, 2025 | Egzegezy, Teologia biblijna

Czego dosłownie naucza tekst?

Kol. 4:16-18

16. A gdy ten list zostanie u was przeczytany, dopilnujcie, aby przeczytano go także w kościele w Laodycei, a wy abyście przeczytali ten z Laodycei.

17. Powiedzcie też Archipowi: Uważaj, abyś wypełnił posługę, którą przyjąłeś w Panu.

18. Pozdrowienie moją, Pawła, ręką. Pamiętajcie o moich więzach. Łaska niech będzie z wami. Amen.

Znajdujemy się w ostatniej sekcji Listu do Kolosan a przedmiotem naszego rozważania będzie werset 18. Analiza, egzegeza i ekspozycja ostatniego już wersetu to, jak dotąd, najtrudniejsze wyzwanie w procesie konsekwentnego wyjaśniania znaczenia całej Księgi. Wstępne obserwacje co do ostatnich słów w niej zawartych pozwalają nam na dokonanie potrójnego, oczywistego podziału. Pytając o dominujące wątki tego konkretnego zbioru słów, zgodnie z treścią rozpoznajemy:

1) Apostolskie pozdrowienia (pozdrowienia moje, Pawła ręką)
.
2) Odniesienie do uwięzienia (pamiętajcie o moich więzach)
.
3) Błogosławieństwo (łaska niech będzie z wami. Amen)

Kiedy ten pozornie prosty werset zostanie umieszczony w naturalnym kontekście, zobaczymy, że powierzchowny odczyt zostanie przyćmiony przez cudowną głębię mądrości Bożej zawartą w każdym, natchnionym przez Ducha Świętego Słowie. Korzenie fragmentu osadzone w najbliższych wersetach 16-17, odnoszących się do doktryny Pisma i pastoralnej posługi przeniosą nas na współczesne pole bitwy. Tutaj błogosławiony owoc przesłania stanie się dla nas narzędziem obnażenia hipokryzji wyższej krytyki tekstu.

Drugim owocem analizy będzie zrozumienie błogosławieństwa Kościoła przez Chrystusa w proklamowaniu doktryny Pisma Świętego, szczególnie w odniesieniu do pastorskiej posługi, wspieranej przez wszystkich wierzących zgromadzonych w lokalnym kościele.

Najbliższy kontekst

Kontekst determinuje znaczenie nie tylko poszczególnych słów ale całych wersetów i rozdziałów. Bez kontekstu nie możemy się zdecydować jakie jest znaczenie słowa. Nawet całe zdania, bez kontekstu, pełne są niejasności. [1]

Naszym punktem odniesienia dla rozważenia trzech istotnych doktryn: apostolskiego pozdrowienia, uwięzienia i błogosławieństwa będą

  • werset 16 z jego doktryną Pisma
    .
  • werset 17 z jego doktryną pastorskiej posługi

W tym właśnie miejscu połozony jest jest interesujący nas tekst. Zbadanie znaczenia i relacji między doktryną Pisma i doktryną pastorskiej posługi ułatwi nam odnalezienie zależności i powiązanie pozdrowienia, uwięzienia i błogosławieństwa w odniesieniu do doktryn, których stanowi zwieńczenie.
..

Doktryna Pisma

16. A gdy ten list zostanie u was przeczytany, dopilnujcie, aby przeczytano go także w kościele w Laodycei, a wy abyście przeczytali ten z Laodycei.

Przypomnijmy, że w swoim ogólnym przesłaniu odnoszącym się do Kanonu Pisma Świętego jako do nadrzędnej reguły wiary nacisk wersetu 16 położony został na obowiązek czytania natchnionych listów w lokalnych kościołach. Prosty nakaz „dopilnujcie przeczytania listów” , autorytatywne słowa Boga, nie jest opcjonalny ale to wymóg służby pastora kościoła, podkreślany drugim twierdzeniem: „wypełnij posługę w Panu”.

Spisana reguła wiary, jak widzimy, była najważniejsza nawet w czasach apostolskich. Waga zaczęła wzrastać szczególnie zaś gdy od 52 roku pozabiblijne proroctwa wyraźnie zanikały ustępując miejsca spisanej doktrynie (2 Tes. 2:1, 15). Wiązało się to z sukcesywną śmiercią Apostołów, (Hebr. 1:1-2; 2:2-3), którzy jako jedyni udzielali daru prorokowania przez nałożenie rąk (Marek 16:20; Dzieje 4:29-33; 5:13; 8:17-20; 14:3; 19:1-7, 11: Rzym. 15:18-19; Gal. 3:2-5; 2 Kor. 12:12; 2 Tym. 1:6-7). To samo było przyczyną spisywania doktryny apostolskiej, aby została zachowana nienaruszenie po odejściu tych, którzy przyjęli prawdę od samego Pana (2 Piotra 3:2; Judy 1:17; 2 Piotra 1:15, 19-21), procesu zapowiedzianego przez pielgrzymującego Chrystusa (Jan 5:47; 17:20). Od czasu zamknięcia Kanonu, zauważa John Owen,

„Biblia stanowi kompletne i jasne zasady. Od czasu zamknięcia kanonu Pisma, nie ma żadnych nowych objawień, żadnych nie powinno się spodziewać ani przyjmować”. [2]

Kościół w I wieku był świadomy istnienia natchnionych Pism Nowego Testamentu, które obok wcześniejszych Ksiąg Kanonicznych stanowiły fundament. Wprawdzie ciągle jeszcze w tamtym okresie przekazywany przez Apostołów jak Jan, Piotr i Paweł, Mateusz, czy Proroków jak Marek, Juda, Jakub – bracia Pańscy i Łukasz, jednakże w wiecznym zamiarze Bożym fundament kompletny, objawiony przez Chrystusa w historii i oczekujący jedynie fizycznej manifestacji.

Psalm 119:89 Na wieki, o PANIE, twoje słowo trwa w niebie.

1 Piotra 1:25 Lecz słowo Pana trwa na wieki. A jest to słowo, które zostało wam zwiastowane.

Bóg mówi nam o wieczności Słowa Bożego w niebie, następnie o tym samym słowie stwierdza, że zostało zwiastowane na ziemi. W ostateczności to, co Bóg wypowiedział przez Proroków Starego Testamentu, Chrystusa osobiście oraz Apostołów i Proroków Nowego Testamentu, wszystko to zostało spisane ustanawiając nienaruszalny fundament wiary. Na nim zbudowany jest Kościół Nowej Dyspensacji (Efez. 2:20; 3:4-5).

Już tak wcześnie jak w I wieku, zaobserwować możemy powszechny szacunek dla spisanego Słowa i to w czasie, gdy żyli niektórzy z Apostołów (ostatni z nich, Jan zmarł ok. 99 roku). Zaszczytne spisanego Słowa miejsce podkreśla najwyższa jego waga: zostało ustanowione przez Boga, jako ostateczna instancja, jedyna reguła wiary zarządzająca całym Kościołem (2 Piotra 1:21; 3:16; 2 Tym. 3:16-17). co podsumowują Konfesja Westminsterska i Belgijska:

Autorytet Pisma Świętego, na którym opierać winny się nasza wiara i posłuszeństwo, nie zależy od świadectwa żadnego człowieka ani Kościoła, ale wyłącznie od Boga, jako Autora (który jest prawdą w sobie). Toteż musi ono zostać przyjęte, ponieważ jest Słowem Bożym. [3]

Nie możemy też przyznać żadnym ludzkim pismom, choćby ich autorzy byli najbardziej pobożni, podobnego znaczenia co Pismu Świętemu. Nie możemy też uznać żadnego zwyczaju, opinii większości, spuścizny starożytności albo dziedzictwa czasu i ludzkości bądź soborów, dekretów lub ustaw na równi z prawdą Bożą, gdyż jest ona ponad wszystkim [4]

Nie dziwi zatem gorliwość Pawła, który w wersecie 16 mówi każdemu pokoleniu wierzących „dopilnujcie przeczytania listów będących w depozycie lokalnych kościołów”. Dopilnujcie, ponieważ to jest wasz fundament i reguła wiary. Zadbajcie o to, ponieważ Pisma, jakie posiadacie, to Słowa samego Boga:

Wnioski, do jakich dochodzimy informują nas, że Pismo święte stanowi jedyną regułę wiary i fundament kościoła. Ponieważ jest to Słowo Boga, na kościół został nałożony obowiązek posługi Słowa: jego odczytywania, interpretacji i zabezpieczania przed zmianami, dodawaniem i ujmowaniem z niego. W ten sposób realizowana jest funkcja kościoła jako podpory i filaru prawdy.

1 Tym. 3:15 A gdybym się opóźniał, piszę, abyś wiedział, jak należy postępować w domu Bożym, który jest kościołem Boga żywego, filarem i podporą prawdy.

Zapamiętajmy, że kościół nie jest źródłem Słowa Bożego ani prawdy. Konfesja Westminsterska trafnie dostrzega źródło autorytetu Pisma w samym Bogu, który jest jego autorem, zatem źródłem jego władzy w Kościele:

Autorytet Pisma Świętego, na którym opierać winny się nasza wiara i posłuszeństwo, nie zależy od świadectwa żadnego człowieka ani Kościoła, ale wyłącznie od Boga, jako Autora (który jest prawdą w sobie). Toteż musi ono zostać przyjęte, ponieważ jest Słowem Bożym [5]

Doktryna pastorskiej posługi

17. Powiedzcie też Archipowi: Uważaj, abyś wypełnił posługę, którą przyjąłeś w Panu.

Ci, którzy czytają i głoszą doktrynę spisanego Słowa w rzeczywistości głoszą Chrystusa. Możemy zdobyć się nawet na odwagę i stwierdzić, że prawowierne głoszenie jest tożsame z osobistym przemawianiem Chrystusa. Kaznodzieja wierny Bogu niejako znika z oczu słuchaczy a jego miejsce, poprzez Słowo, zajmuje Syn Boży. Szereg fragmentów Pisma potwierdza wagę tego twierdzenia.

Pierwszym naszym spostrzeżeniem jest wyrażone w Ewangelii i Listach zrównanie poprzez poselstwo kaznodziei z jego mocodawcą. W hierarchii Bóg, Mesjasz, kaznodzieja ważnym elementem jest przekaz. Kościół przyjmujący głoszącego prawdę kaznodzieję w rzeczywistości przyjmuje samego Chrystusa i Boga.

Jan 13:20 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto przyjmuje tego, którego ja poślę, mnie przyjmuje, a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mnie posłał.;

Gal. 4:14 A mojej cielesnej próby nie lekceważyliście sobie ani nie wzgardziliście, ale przyjęliście mnie jak anioła Boga, jak samego Chrystusa Jezusa.

Ponownie wysłuchiwanie Chrystusa z ust pastora, jest wyrazem szacunku i miłości do Chrystusa. I odwrotnie, ci, którzy odrzucają tak głoszone Boże Słowo, gardzą Chrystusem.

Łuk. 10:16 Kto was słucha, mnie słucha, a kto wami gardzi, mną gardzi. Kto zaś mną gardzi, gardzi tym, który mnie posłał.

Możemy nawet odwołać się do praktycznego przykładu. O Efezjanach jest powiedziane, że zostali pouczeni przez Chrystusa, którego, jak mówi Pismo, słyszeli na własne uszy. Jednakże tamtejszy kościół powstał niemal dwie dekady po wniebowstąpieniu Jezusa (ok. 53 roku I wieku) i z całą pewnością wiemy, że Pan nigdy nie był w Efezie w ciele. A jednak Efezjanie usłyszeli Chrystusa i zostali pouczeni przez Niego bezpośrednio – słysząc teologię Apostoła Pawła. Paweł nie głosił nic innego jak Chrystusa, zatem Chrystus został ukazany Efezjanom z pouczeniem zgodnym z prawdą.

Efez. 4:21 Jeśli tylko słyszeliście go  i byliście pouczeni przez niego, zgodnie z prawdą, jaka jest w Jezusie;

Reguła jest prosta. Jeśli pouczenie jest zgodne z prawdą (a prawda zawarta jest tylko w spisanym Słowie) wtedy przemawia sam Chrystus. Stąd nie każdy może publicznie wykładać Słowo Boże. Urząd pasterza-nauczyciela bierze swoją wielką wagę z faktu konieczności właściwej interpretacji, co wymaga ogromnego nakładu pracy

Jakuba 3:1 Niech niewielu z was zostaje nauczycielami, moi bracia, gdyż wiecie, że czeka nas surowszy sąd.

1 Tym. 4:15 O tym rozmyślaj, temu się oddawaj, aby twoje postępy były widoczne dla wszystkich.

1 Tym. 5:17 Starsi, którzy dobrze przewodzą, niech będą uważani za godnych podwójnej czci, a zwłaszcza ci, którzy pracują w słowie i w nauce.

2 Tym. 2:15 Przynaglaj się, abyś stanął przed Bogiem jako wypróbowany pracownik, który nie ma się czego wstydzić i który dobrze rozkłada słowo prawdy.

Potrzeba dobrych pasterzy nie jest kwestią drugorzędną. Jak podsumowuje to Konfesja Belgijska to priorytet każdego lokalnego kościoła:

„Wierzymy, że prawdziwy Kościół musi być zarządzany przez duchowy ustrój, który nasz Pan ustanowił w swoim Słowie, a mianowicie: że potrzeba mu sług czy pastorów, którzy będą wykładali Słowo Boże…” [6]

Relacja doktryn

Poszukując odpowiedzi na pytanie jaka jest relacja doktryny Pisma do doktryny pastorskiej posługi potrzebujemy zrozumienia historycznego kontekstu Listu.

W drugiej połowie I wieku reguła głoszenia Chrystusa odgrywała szczególną rolę. W tym czasie wszystkie lokalne kościoły przechodziły przez poważne trudności. Część z nich dotykał legalizm (Galacja, Rzym), inne prowadzący do moralnego upadku antynomianizm (Korynt). Wątpliwości poddawano Boskość Chrystusa (Filipianie), bokiem wkradała się fałszywa eschatologia (Tesaloniki), zanegowana została doktryna zmartwychwstania (Korynt). W tym wszystkim Kolosanie zdawali się być najmocniej zainfekowanym kościołem. Wśród współczesnych teologów analizujących List do Kolosan mówi się nawet o tzw. „herezji kolosan”

Herezja ta była synkretyczną mieszanką legalistycznego judaizmu, filozofii greckiej i wczesnych idei mistycznych /protognostycznych, kładącą nacisk na zasady, rytuały i tajemną wiedzę (gnozę) obok Chrystusa, sugerując, że sam Jezus nie wystarczał do zbawienia. Herezja łączyła prawa Starego Testamentu (obrzezanie, prawa dotyczące pożywienia, szabaty), kult aniołów jako pośredników, surową ascezę (wyrzeczenie się ciała) i spekulacje filozoficzne, kwestionując wyższość i wystarczalność Chrystusa jako pełnego objawienia Boga, jak to ujął Paweł w swoim liście.

To tak, jakby wszystkie prądy heretyckie znalazły miejsce dla wspólnego szturmu i natarcia. Na Kolosy z hukiem ruszył zmasowany atak przeklętego przymierza judaizantów, gnostyków i filozofów, bezkompromisowy atak na objawioną prawdę, o której wiemy, że

„Szatan brzydzi się nią, świat ją wyśmiewa, ignoranci i obłudnicy znieważają ją, zaś heretycy sprzeciwiają się jej” [7]

Jedyną obroną kościoła przed teologicznym zniszczeniem jak zawsze było i jest praktyczne stosowanie doktryny Pisma Świętego przez wykładających je pasterzy-nauczycieli, jak zauważa List do Efezjan, ustanowionych:

Efez. 4:12-14 12. Dla przysposobienia świętych, dla dzieła posługiwania, dla budowania ciała Chrystusa; 13. Aż dojdziemy wszyscy do jedności wiary i poznania Syna Bożego, do człowieka doskonałego, do miary dojrzałości pełni Chrystusa; 14. Abyśmy już nie byli dziećmi miotanymi i unoszonymi każdym powiewem nauki przez oszustwo ludzkie i przez podstęp prowadzący na manowce błędu.

Wykorzystując doktrynę Pisma pasterze-nauczyciele dowodzą swojego urzędu. Jako odpowiedzialni za kościół, poszczególnych jego członków, z konieczności służą wykładem Pisma i jego doktryny w konkretnych celach:

  • budowania
  • ujednolicania wiary, czyli doktryny
  • pogłębienia poznania Chrystusa
  • prowadzenia do doskonałości
  • przeciwstawiania się fałszywym naukom, błędom, czyli herezjom
  • tym samym duchowej stabilizacji kościoła

Nałożone zadania nie powinny nas to dziwić. Wróg prawdy nie drzemie i każdy kościół narażony jest na atak, tak z zewnątrz, jak i od środka. Wielowiekowe doświadczenie nakazuje nam przyznać za Reformowanymi Braćmi, że

„Czasami wróg znajduje się poza murami miasta Bożego; czasami pojawia się w jego obrębie. Fałszywa doktryna może być broniona przez niegodziwych ludzi spoza Kościoła; częściej jednak fałszywa doktryna jest głoszona przez ludzi wewnątrz Kościoła”. [8]

Wstępne obserwacje

Tak więc Paweł chciał, aby Kolosanie usłyszeli samego Chrystusa dla nauki i poprawy doktryny i praktyki kościoła w Kolosach. Jednak z powodu uwięzienia Apostoł nie mógł osobiście udać się do tego miasta i głosić. Zamiast tego świętą doktrynę przesłał w formie zapisanej. W ten sposób powstał kanoniczny tekst, który znamy dziś jako List do Kolosan, w nim właśnie wszystkie pokolenia chrześcijan mogą słyszeć Chrystusa głoszącego tak prawdę Ewangelii jak i walczącego z herezjami.

Ostatni jego werset ma zatem dla Kościoła ogromne znaczenie. Tak dla obrony integralności spisanego Słowa oraz dla głoszenia Jego doktryny, obu nałożonych przez Ducha obowiązków. Ostatni werset udziela nam skutecznego narzędzia: nieodpartych, fundamentalnych argumentów.

Zachowując w pamięci siłę i autorytet Bożego Słowa, posłuchajmy, co w wersecie 18 czwartego rozdziału mówi do nas Chrystus w kontekście nauczania prawdy i obalania herezji.

C.d.n.

Wcześniejszy werset 17 – Rózga na gnuśnego pastora
.

Przypisy

[1] D. B. Wallace, Greek Grammar Beyond the Basics, s. 8
[2] Autorem tych Słów jest John Owen
[3] Konfesja Westminsterska 1.4
[4] Konfesja Belgijska 7
[5] Konfesja Westminsterska 1.4
[6] Konfesja Belgijska 30
[7] Kanony z Dort 5.15
[8] Herman Hanko, „Przez wojnę do zwycięstwa”, w Always Reforming, s. 246

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email