Bitwa o Witkową Górę, husyci pokonują papieską krucjatę

Data: 1420.07.14

Bitwa o Witkową Górę, stoczona 14 lipca 1420 roku, była jednym z najbardziej symbolicznych i przełomowych starć w trakcie wojen husyckich. Doszło do niej na wzgórzu Vítkov położonym we wschodniej części Pragi. Jej wynik zadecydował o losach pierwszej krucjaty papieskiej przeciwko husytom i uczynił z Jana Žižki niepokonanego wodza oraz legendę czeskiego oporu. Na początku XV wieku Czechy pogrążone były w głębokim kryzysie religijnym i społecznym. Po brutalnym spaleniu na stosie Jana Husa w 1415 roku jego zwolennicy nie porzucili idei reformy Kościoła. Wraz z wybuchem otwartego buntu, nazwanego później wojnami husyckimi, czescy heretycy, jak ich określał Kościół katolicki, stali się głównym celem zbrojnych wypraw organizowanych przez papiestwo i Święte Cesarstwo Rzymskie. W 1420 roku papież Marcin V ogłosił pierwszą krucjatę przeciw husytom, a cesarz Zygmunt Luksemburski – brat zmarłego króla Czech Wacława IV – postanowił siłą objąć tron w Pradze. Vítkov był kluczowym punktem obronnym dla miasta. Wzgórze kontrolowało wschodnią drogę do stolicy i mogło zostać wykorzystane jako pozycja artyleryjska przeciw obrońcom Pragi. Jan Žižka, weteran walk i mistrz taktyki wojny partyzanckiej, przewidział zagrożenie i jeszcze przed przybyciem wojsk krzyżowych zorganizował tam prowizoryczne umocnienia oraz obsadził wzgórze kilkuset husytami – głównie piechurami i łucznikami wspartymi wozami bojowymi. Ich liczba była znacznie mniejsza niż armii przeciwnika. 14 lipca siły krzyżowe, złożone z niemieckich, austriackich i węgierskich rycerzy, rozpoczęły atak na wzgórze. Ich natarcie było gwałtowne i początkowo skuteczne, jednak husyci – wykorzystując naturalne walory terenu, palisady i ogień z kusz – zdołali powstrzymać przeciwnika. Gdy sytuacja wydawała się krytyczna, Žižka osobiście poprowadził posiłki przez Wełtawę i uderzył z zaskoczenia na flankę atakujących. To manewr przesądził o losach starcia – krzyżowcy wpadli w panikę, część z nich spadła z urwiska lub utonęła, a reszta uciekła. Zwycięstwo obrońców Witkowej Góry miało ogromne znaczenie. Nie tylko ocaliło Pragę przed oblężeniem i zdobyciem przez siły cesarsko-papieskie, ale też podkopało morale przeciwników i zmusiło ich do odwrotu. Krucjata zakończyła się kompromitującą klęską, a husyci, pomimo braków w konnicy i artylerii, udowodnili, że potrafią pokonać lepiej uzbrojonych i liczniejszych przeciwników dzięki doskonałej organizacji, taktyce i żelaznej dyscyplinie.