Biblijna prezentacja Bożej nienawiści, część 3 – definicja

utworzone przez | gru 10, 2025 | Egzegezy, Teologia reformowana, Teologia systematyczna

Dosłowna, Boża nienawiść

Izaj. 1:14-15

14. Waszych nowiów i świąt nienawidzi moja dusza. Stały się dla mnie ciężarem; znużyło mnie ich znoszenie.

15. Gdy wyciągniecie swoje ręce, skryję swoje oczy przed wami. A gdy będziecie mnożyć modlitwy, nie wysłucham, gdyż wasze ręce są pełne krwi.

Istnieje więcej fragmentów, które mówią bezpośrednio i dosłownie o nienawiści Boga. W Księdze Izajasza 1:14 Pan oświadcza Jerozolimie i Judzie, które stały się duchowymi Sodomą i Gomorą, że nienawidzi ich uczynków. Najwyraźniej w tym przypadku nienawiść Boga skierowana jest raczej przeciwko rzeczom niż osobom. Jednak kontekst pokazuje bardzo wyraźnie, że również tutaj nienawiść Boga skierowana jest przeciwko ludziom. Pan oświadcza bowiem:

Izaj. 1:21-23 21. Jakże to wierne miasto stało się nierządnicą! Niegdyś pełne sądu; mieszkała w nim sprawiedliwość, lecz teraz – mordercy. 22. Twoje srebro zamieniło się w żużel, twoje wino zmieszane z wodą. 23. Twoi książęta są buntownikami i wspólnikami złodziei. Każdy z nich kocha dary, goni za nagrodą; sierocie nie wymierzają sprawiedliwości, a sprawa wdowy do nich nie dociera.

Czytamy też o działaniu tej nienawiści i jej wpływie na osoby, przeciwników:

Izaj. 1:24-25 24. Dlatego mówi Pan, PAN zastępów, Mocarz Izraela: Biada! Ulżę sobie od swoich przeciwników i zemszczę się na moich wrogach. 25. I zwrócę moją rękę przeciwko tobie, wypalę twój żużel i usunę całą twoją cynę.

Izaj. 1:28 Ale przestępcy i grzesznicy będą razem starci, a ci, którzy opuścili PANA, zginą.

Możemy przy okazji zauważyć, że fragmenty takie jak ten nie mogą być zrozumiane inaczej niż w oparciu o prawdę, że kościół jest tu traktowany organicznie, jako całość, w której obecne jest dwojakie nasienie,

1) Cielesne i potępione

2) oraz duchowe, pozostałe zgodnie z wyborem łaski.

Istnieje jeden czynnik, który powstrzymuje Izrael przed całkowitym upodobnieniem się do Sodomy i Gomory i który zapobiega jego całkowitemu zniszczeniu; czynnik ten jest wspomniany w wersecie 9

Izaj. 1:9 Gdyby PAN zastępów nie zostawił nam malutkiej resztki, bylibyśmy jak Sodoma, stalibyśmy się podobni do Gomory.

W Księdze Izajasza 61:8 czytamy zarówno o miłości Boga, jak i o Jego nienawiści w taki sposób, że ponownie staje się jasne, iż są one zawsze w harmonii z Jego doskonałą świętością, a także że są one bezpośrednimi przeciwieństwami:

Izaj. 61:8 Ja bowiem, PAN, miłuję sąd i nienawidzę grabieży dla całopalenia; dlatego sprawię, by wykonali swoje dzieła w prawdzie i zawrę z nimi wieczne przymierze.

Ozeasz

W Księdze Ozeasza,  w związku z kontekstem, nienawiść Boga i jej przejawy wobec bezbożnego Efraima są przedstawione bardzo ostro:

Oz. 9:14-17 14. Daj im, PANIE! Cóż im dasz? Daj im łono bezpłodne i wyschnięte piersi. 15. Cała ich niegodziwość jest w Gilgal, dlatego tam ich nienawidzę. Z powodu zła ich uczynków wyrzucę ich z mego domu, nie będę ich już miłował. Wszyscy ich książęta są buntownikami. 16. Efraim jest powalony, ich korzeń wysechł, nie przynoszą owocu. A choćby też zrodzili, zabiję umiłowane dzieci ich łona. 17. Mój Bóg ich odrzuci, bo nie chcieli go słuchać, a będą tułaczami wśród narodów.

Amos

W Księdze Amosa nienawiść Boga wobec odstępczego Izraela jest wspomniana w kontekście, który mówi o dniu Pańskim:

Amos 5:18-20 18. Biada tym, którzy pragną dnia PANA! Cóż wam po tym dniu PANA? Jest on ciemnością, a nie światłością. 19. Jak gdyby ktoś uciekał przed lwem, a spotkał go niedźwiedź; albo jak gdyby wszedł do domu i oparł się ręką o ścianę, a ukąsiłby go wąż. 20. Czy dzień PANA nie jest ciemnością, a nie światłością? Mrokiem bez żadnej jasności?

A potem:

Amos 5:21-22 21. Nienawidzę waszych uroczystych świąt i gardzę nimi, i woń na waszych zgromadzeniach nie jest mi miła. 22. Jeśli bowiem będziecie mi składać całopalenia i swoje ofiary pokarmowe, nie przyjmę ich ani nie wejrzę na ofiary pojednawcze z waszego tuczonego bydła.

I zarz w wersecie 24

Amos 5:24 Niech raczej sąd tryska jak woda, a sprawiedliwość jak gwałtowny strumień.

A w wersecie 27:

Amos 5:27 Dlatego uprowadzę was do niewoli poza Damaszek, mówi PAN, Bóg zastępów, to jego imię.

Zachariasz

Etyczny charakter nienawiści Boga jest jasno przedstawiony w Księdze Zachariasza

Zach. 8:16-17 16. To są rzeczy, które będziecie czynić: Mówcie prawdę, każdy ze swoim bliźnim, wykonujcie sprawiedliwy i spokojny sąd w waszych bramach; 17. Nie obmyślajcie zła w sercach waszych, jeden przeciwko drugiemu, i nie lubujcie się w krzywoprzysięstwie, gdyż tego wszystkiego nienawidzę, mówi PAN.

Malachiasz

Podobny, z tego punktu widzenia, jest fragment z Księgi Malachiasza 2:16, jeśli przyjmiemy tłumaczenie Króla Jakuba:

Mal. 2:16 Mówi bowiem PAN, Bóg Izraela, że nienawidzi oddalania, gdyż ten, kto to robi, okrywa swoim płaszczem okrucieństwo, mówi PAN zastępów. Tak więc

Znany fragment z Księgi Malachiasza 1:2-5, cytowany w Liście do Rzymian 9, mówi bardzo jasnym językiem:

Mal. 1:2-5 2. Umiłowałem was, mówi PAN, a wy mówicie: W czym nas umiłowałeś? Czy Ezaw nie był bratem Jakuba? – mówi PAN, a jednak umiłowałem Jakuba; 3. A Ezawa znienawidziłem i wydałem jego góry na spustoszenie, a jego dziedzictwo – smokom na pustkowiu. 4. Choćby Edom powiedział: Staliśmy się ubodzy, ale wrócimy i odbudujemy spustoszone miejsca, to tak mówi PAN zastępów: Niech oni budują, a ja zburzę; i nazwą ich granicą bezbożności oraz ludem, na który PAN zapałał gniewem aż na wieki. 5. Wasze oczy spojrzą i powiecie: PAN będzie uwielbiony w granicach Izraela.

Tutaj bardzo wyraźnie uwidacznia się kontrast między miłością a nienawiścią Boga, między Jakubem a Ezawem, między Izraelem a Edomem, między zbawieniem i błogosławieństwem Izraela a wiecznym spustoszeniem obiektów nienawiści Boga.
.

Locus classicus Nowego Testamentu

W Nowym Testamencie, w odniesieniu do postawy i działania Boga, jedynym fragmentem, który bezpośrednio i dosłownie mówi o Jego nienawiści, jest tak zwany locus classicus dotyczący suwerennego przeznaczenia, List do Rzymian 9. Znajdujemy tam dobrze znane słowa w wersetach 10-13:

Rzym. 9:10-13 10. A nie tylko to, ale i Rebeka, gdy poczęła z jednego mężczyzny, naszego ojca Izaaka; 11. Gdy dzieci jeszcze się nie urodziły i nie zrobiły nic dobrego ani złego, aby zgodnie z wybraniem trwało postanowienie Boga, nie z uczynków, ale z tego, który powołuje; 12. Powiedziano jej, że starszy będzie służył młodszemu; 13. Jak jest napisane: Jakuba umiłowałem, ale Ezawa znienawidziłem.

Do tego fragmentu, w kontekście przykładu faraona i postaci garncarza oraz gliny i naczyń do czci i do hańby, naczyń miłosierdzia i naczyń gniewu przeznaczonych do zniszczenia, powrócimy za chwilę. Ale już teraz należy zauważyć:

1) Fragment ten mówi o nienawiści, której podmiotem jest Bóg.

2) Nienawiść ta ma wyraźnie charakter osobisty, zarówno jeśli chodzi o jej podmiot, jak i obiekt, Bóg nienawidził Ezawa.

3) Nienawiść Boga kontrastuje tutaj wyraźnie z Jego miłością.

4) Chociaż można i należy utrzymywać, że słowo to, występujące w Księdze Malachiasza 1, ma również charakter osobisty i indywidualny, to jednak niezależnie od tego, jakie znaczenie ma ono w Księdze Malachiasza, tutaj, w Liście do Rzymian 9, w szczególnym kontekście, w jakim przytacza je Apostoł Paweł, ma ono niezaprzeczalnie charakter osobisty i indywidualny. Odniesienie do obiektów miłości i nienawiści Boga dotyczy zdecydowanie dwóch dzieci, Jakuba i Ezawa, które były w łonie Rebeki.
.

Definicja

Jesteśmy teraz gotowi, aby podjąć próbę sformułowania pojęcia nienawiści Boga. W tym kontekście ograniczymy się do idei nienawiści Boga jako takiej, aby oddzielnie potraktować kwestię obiektów tej nienawiści i pochodzenia nienawiści Boga do tych obiektów.

W świetle Pisma Świętego, a zwłaszcza cytowanych fragmentów, postulujemy, co następuje:

Po pierwsze, możemy stwierdzić, że nienawiść Boga jako taka nie jest, w pozytywnym znaczeniu tego słowa, jedną z Jego cech lub cnót, tak jak na przykład miłość Boga, sprawiedliwość Boga, świętość Boga. Bóg jest w sobie, niezależnie od jakichkolwiek relacji i postaw wobec stworzenia, miłością. Jest sprawiedliwością. Jest świętością. Jednak w tym sensie nigdy nie czytamy w Piśmie Świętym, że Bóg jest nienawiścią; i nie można tego właściwie przypisywać Bogu. W boskiej Istocie i życiu jako takim nie ma pozytywnego atrybutu nienawiści. Nienawiść jest negatywna.

Po drugie, w ścisłym związku z powyższym, utrzymujemy, że nienawiść Boga jest zawarta w Jego świętej miłości własnej i stanowi jej aspekt, ponieważ ta miłość własna objawia się wobec stworzenia. Jest ona przeciwieństwem, odpowiednikiem, antynomią miłości. W objawieniu swojej miłości do siebie samego wobec stworzenia poza sobą, nienawiść Boga jest „nie” dla „tak” miłości Boga. Z tego wynika, że objawienie tej nienawiści służy zasadniczo objawieniu Jego miłości.

Po trzecie w związku z tym, nienawiść Boga musi być zdefiniowana i ograniczona w kategoriach Jego miłości. Możemy zatem stwierdzić, co następuje:

A) Jeśli miłość Boga jest więzią wspólnoty, cnotą i siłą, która jednoczy, przyciąga i przywiązuje do Niego, to Jego nienawiść oznacza przepaść oddzielenia. Jest to negatywny aspekt tej cnoty i mocy miłości, która oddziela, odpycha i odstrasza.

B) Miłość Boga ma charakter etyczny. Wymaga podmiotu etycznego i przedmiotu etycznego. Tak samo jest z nienawiścią Boga. Tak jak nie można właściwie powiedzieć, że zwierzęta i przedmioty nieożywione są obiektami miłości, tak samo nie można właściwie powiedzieć, że zwierzęta i przedmioty nieożywione są obiektami nienawiści.

C) Miłość Boga może istnieć tylko w sferze etycznej doskonałości. Wymaga ona etycznie doskonałego podmiotu, ale także etycznie doskonałego obiektu. Wynika z tego, że nienawiść Boga jest postawą niechęci, odrazy ze strony etycznie doskonałego podmiotu wobec etycznie zepsutego obiektu. Tak jak miłość oznacza tęsknotę za etycznie doskonałym obiektem radość z niego ze strony etycznie doskonałego podmiotu, tak nienawiść Boga jest niechęcią i odrazą do etycznie zepsutego obiektu ze strony Boga, który jest uosobieniem wszystkich nieskończonych doskonałości. Jest to myśl i wola odrzucenia i zniszczenia, wyrzucenia z Jego obecności i uczynienia nieszczęśliwym wszystkiego i wszystkich, którzy sprzeciwiają się etycznej doskonałości i świętości boskiej natury.

Po czwarte możemy stwierdzić, że istnieje najdoskonalsza harmonia i jedność między tą nienawiścią Boga, jako aspektem objawienia Jego świętej miłości własnej, a wszystkimi innymi atrybutami i cnotami Boga. Wynika to zarówno z faktu, że nienawiść Boga jest przeciwieństwem Jego miłości, jak i z prawdy o prostocie Boga. W tym miejscu oczywiście stajemy twarzą w twarz z prawdą, że a priori nienawiść Boga jest absolutnie niezależna i suwerenna. Ma to związek z kolejnym pytaniem, którym zajmiemy się za chwilę. Najpierw jednak należy podkreślić, że nieskończona i doskonała nienawiść Boga ma swoje źródło w Jego absolutnej świętości i dobroci.

  • On jest Światłością, w której nie ma żadnej ciemności.
    .
  • Jako Święty, kocha On samego siebie, poszukuje siebie i rozkoszuje się sobą.
    .

I dla dobra swoich świętych imion, jako Bóg, który zawsze zachowuje swoją nieskończoną świętość, objawia się jako Bóg, który nienawidzi doskonałą i nieskończoną nienawiścią wszystko, co jest sprzeczne z Jego świętą Istotą. A nienawiść ta przejawia się w gniewie, przekleństwie, zniszczeniu obiektów tej nienawiści, kimkolwiek lub czymkolwiek one są.

Hebr. 12:29 Nasz Bóg bowiem jest ogniem trawiącym.

Na podstawie, źródło

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email