Biblijna podstawa nadzorowania, wykład 3

Płaska struktura organizacyjna

Mając na uwadze trzy słowa  mianowicie 1) πρεσβύτερος presbuteros – starszy, 2) ποιμήν poimen – pasterz, pastor, 3) ἐπίσκοπος episkopos – biskup, nadzorca, rozumiemy, że wszystkie one odnoszą się do tego samego urzędu sprawowanego przez jedną osobę.

Dzieje 20:17 Z Miletu posłał do Efezu, wzywając do siebie starszych (πρεσβυτέρους presbiterous – liczba mnoga) kościoła (jednego lokalnego, o czym świadczy liczba pojedyńcza słowa ἐκκλησίας ekklesias)

Przemawiając do tej grupy, Apostoł stwierdza:

Dzieje 20:28 Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym was Duch Święty ustanowił biskupami (ἐπισκόπους  episkopous), abyście paśli (ποιμαίνειν poimainein) kościół Boga, który on nabył własną krwią.

Widzimy, że wszystkie trzy terminy odnoszą się do tego samego urzędu. Powyższe podsumowanie niesie ze sobą następujące informacje

• Termin starszy odnosi się do charakteru – duchowej dojrzałości
• Terminy pasterz i nadzorca (biskup) referuje do funkcji
  .
  – pasterz karmi, chroni, leczy swoich ludzi
  – nadzorca zarządza i dowodzi tak ludźmi jak i wszystkim, co się dzieje w kościele

Zatem lider to osoba dojrzała duchowo oraz fizycznie, która naucza prawdy, refutuje herezje i prowadzi do duchowego wzrostu podwładnych, w tym samym czasie zarządza i nadzoruje wszystkim, co się dzieje w kościele. Dlatego właśnie jedna osoba nie jest w stanie podołać temu zadaniu i potrzebna jest grupa pastorów.

Biblia przedstawia najbardziej płaską formę organizacji Kościoła opartej o lokalne struktury, poza które nie ma możliwości wykroczenia (nie istnieje coś takiego jak rada naczelna denominacji, funkcja prezbitera naczelnego itd.). Każdy kościół jest w pełni niezależny i autonomiczny, zarządzany kolektywnie przez grupę starszych, którzy wszystkie decyzje podejmują w całkowitej jedności poprzez aklamację. Ani demokracja, ani władza ludu nie ma miejsca w biblijnym modelu zarządzania.

Przedmiotem dalszych rozważań nie będzie pasterzowanie (czyli nauka egzegezy i ekspozycji), lecz nadzorowanie nad kościołem.

Dwie grupy starszych

W zarządzaniu kościołem wyróżniamy dwie grupy liderów. Pierwsza z nich to „świeccy” starsi, ci którzy bardziej skupiają się na nadzorowaniu, zaś nauczanie jest ich drugorzędnym zajęciem. Druga grupa to osoby kładące nacisk najpierw na nauczanie, dopiero w drugiej kolejności na zarządzanie, mowa o starszych będących zatrudnionym „personelem” kościoła. Jeśli o wynagrodzenie finansowe chodzi Pismo Święte nie wyklucza możliwości opłacania obu grup, jednakże z całą pewnością faworyzowani są ci, którzy nie tylko dobrze przewodzą, ale zwłaszcza liderzy skupiający się na pracy w słowie (egzegezie) i nauczaniu (ekspozycji)

1 Tym. 5:17 Starsi, którzy dobrze przewodzą, niech będą uważani za godnych podwójnej czci, a zwłaszcza ci, którzy pracują w słowie i w nauce.

Koncepcja świeckiego starszego nie jest wprawdzie jasno nauczana w Słowie, jednakże wynika ona z powyższego tekstu. Widzimy tutaj nauczanie o grupie starszych pracujących w słowie nauce w sposób szczególny, tym należy się większe wynagrodzenie. To prowadzi do konkluzji, iż istnieją również i tacy, którym albo płaci się mniej, albo też nie pobierają wypłaty od kościoła w ogóle, to ci, którzy skupiają się na zarządzaniu kościołem. Jednakże w kwestii autorytetu nie ma różnicy między obiema grupami starszych.

Obie grupy wnoszą do zarządzania unikalne cechy. O ile starsi należący do personelu są biegli teologicznie i przygotowani do rozważania Słowa w oparciu o zasady hermeneutyki, co wymaga również znajomości greki i hebrajskiego o tyle starsi świeccy oprócz ortodoksyjnej doktryny posiadają szereg zdolności ułatwiających funkcjonowanie kościoła jak np. znajomość prawa.
,

Główne założenia

Założenie 2: Ani „świeccy” starsi ani też starsi należący do „personelu” kościoła nie posiadają większego wewnętrznego autorytetu. Wszyscy są sobie równi niezależnie od tego, czy pobierają za swoją pracę wypłatę.

Założenie 3: W praktyce cały zarząd, któremu udzielono delegowanego autorytetu nie jest w stanie podejmować każdej decyzji dotyczącej służby czy też zwolnienia z obowiązków. Jest to szczególnie widoczne w społecznościach większych rozmiarów.

Założenie 4: Z tego powodu cały zarząd deleguje uprawnienia i odpowiedzialności członkom zarządu, grupom starszych, czy też poszczególnym starszym.

Struktura delegacji autorytetu: Chrystus → cały lokalny zarząd kościoła →  wydzielone grupy starszych / pojedynczy starsi w konkretnych zadaniach
.

Praktyczny przykład

Przykładowe relacje między „świeckimi” i „personalnymi” starszymi mogą być następujące

• przynajmniej dwóch starszych zarządza danym obszarem działalności kościelnej
• relacje pomiędzy świeckimi i personalnymi starszymi są płynne i nieformalne (zadania nie są permanentne i formalnie przydzielone – nie ma przymusu pracy)
• istnieje kilka grup starszych zajmujących się rozwojem strategii i filozofii dalszego działania
• zarząd niekiedy deleguje odpowiednio uzdolnionych poszczególnych starszych do konkretnych zadań
  .
  

Biblijna filozofia służby nadzorowania

Głównym założeniem o jakie się opieramy jest uznanie, że Bóg wyznaczył w Piśmie standard zarządzania kościołem. Cokolwiek odnosi się do zarządzania znajduje się w spisanym Słowie Bożym. Interesujące nas obszary to:

Odpowiedzialność

Każdy starszy jest odpowiedzialny przed Bogiem za wypełnienie swojej roli jako nadzorcy (Dzieje 6:1-6; 1 Tym. 5:17). Bezpośrednia odpowiedzialność w zarządzaniu danego obszaru leży wprawdzie w gestii grupy starszych (lub pojedynczego starszego w szczególnych przypadkach) , jednakże gdy sytuacja tego wymaga cały zarząd starszych danego kościoła powinien włączyć się do działania.
.

Uprawnienia

Pastorzy służą osobiście jako nadzorujący w obszarach służby w obrębie przekazanych uprawnień. Istnieje zagrożeniem nadużycia autorytetu. Rozważmy tekst Piotra, który nota bene odnosząc się do liderów kościoła, ponownie używa trzech różnych słów:

1 Piotra 5:1-3 1. Starszych (πρεσβυτέρους presbiteros), którzy są wśród was, proszę jako również starszy i świadek cierpień Chrystusa oraz uczestnik chwały, która ma się objawić: 2. Paście (ποιμάνατε poimanate) stado Boga, które jest wśród was, doglądając (ἐπισκοποῦντες episkopountes) go nie z przymusu, ale dobrowolnie, nie dla brudnego zysku, ale z ochotą; 3. I nie jak ci, którzy panują nad dziedzictwem Pana, lecz jako wzór dla stada.

Fragment ten odnosi się do dominującej roli starszych w negatywnym sensie. Jednym ze sposobów wyjścia starszych poza udzielony przez Słowo autorytet jest wykroczenie poza naukę Słowa Bożego, np.

• kojarzenie małżeństw (nie chodzi o biblijne kryteria, lecz o wskazywanie konkretnych osób)
• zalecanie marki samochodu
• miejsca zamieszkania
• rodzaju pracy (ponownie nie chodzi o odradzanie niemoralnej pracy np. przy hazardzie)
• marka ubrań
• itp.

Autorytet lidera nie może wykraczać poza to, co zostało określone w Piśmie i w jasny sposób zostało rozpoznane jako prawda przez pobożnych wierzących na przestrzeni wieków.

1 Kor. 4:6 To wszystko zaś, bracia, odniosłem do samego siebie i do Apollosa ze względu na was, abyście się nauczyli na naszym przykładzie nie wykraczać ponad to, co jest napisane, żeby jeden nie pysznił się drugim przeciw innemu.

Rozważmy tekst grecki

τό, Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται
to, Me hyper ha gegraptai

Interesującym jest użycie przedimka określonego τό, który w tym przypadku funkcjonuje jako oznacznik powszechnego powiedzenia, którym jest Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται – nic poza to, co zostało napisane. W pierwszym kościele istniało powszechnie używane i rozumiane stwierdzenie, aby jako wierzący nie wykraczać poza to, co zostało zapisane w Słowie. Tu kończy się autorytet lidera. Starsi nie mają prawa mówić co podwładni mają czynić jeśli nie potrafią wskazać odpowiedniego i właściwie zinterpretowanego miejsca w Biblii odnoszącego się do tego zagadnienia.

W zasadzie już samo to stwierdzenie eliminuje wszystkich polskich pastorów systemowych kościołów z zajmowania przez nich funkcji przywódców.

Na podstawie źródło

Nauczanie wygłoszone dnia 27.04.2025

Zobacz w temacie

• Biblijna podstawa nadzorowania, wykład 1
• Biblijna podstawa nadzorowania, wykład 2
• Biblijna podstawa nadzorowania, wykład 3
  .
• Pluralizm starszych
• Biblijne wymagania na starszego
• Sposób wybierania starszych
• Urząd starszego zboru: wymagania i funkcje
• Sługa Boży czy pracownik?
• Restytucja pokonanego pastora